برای برقراری ارتباط بین رایانه ها ی سرویس گیرنده و سرویس دهنده قوانین کامپیوتری برای انتقال ودریافت داده مشخص شده اند که به قرارداد یا پروتکل موسومند. این قرارداد ها وقوانین بصورت نرم افزاری در سیستم برای ایجاد ارتباط ایفای نقش میکنند. پروتکل با قرارداد ، در واقع زبان مشترک کامپیوتری است که برای درک وفهم رایانه بهنگام در خواست وجواب متقابل استفاده میشود. پروتکل تعیین کننده مشخصه های شبکه ، روش دسترسی وانواع فیزیکی توپولوژی ها ، سرعت انتقال داده ها وانواع کابل کشی است .
با توجه به نکات گفته شده اکنون ما کهکشان کامپیوتر pcgalaxy.ir تعمیر کامپیوتر در محل و خدمات کامپیوتر در محل بصورت تصویری و مرحله به مرحله به تشریح و آموزش انواع پروتکل های شبکه و کارایی آنها می پردازیم .
پروتکل های شبکه
عمومی ترین پروتکل ها عبارتند از
پروتکل Ethernet
این پروتکل بطور بسیار گسترده استفاده میشود. اترنت از یک روش دستیابی استفاده میکند که CSMA/CA (Carrier Sense Multiple Access with Collision Avoidance) نامیده میشود و مفهوم آن این است که هر کامپیوتری قبل از فرستادن داده ای در شبکه به کابل گوش میکند. اگر شبکه خالی باشد، کامپیوتر داده ها را میفرستد و اگر نود دیگری در همان زمان، بر روی کابل چیزی فرستاده باشد، کامپیوتر منتظر خالی شدن خط میماند و دوباره برای فرستادن سعی میکند. بعضی مواقع دو کامپیوتر همزمان داده های خود را ارسال میکنند که در چنین حالتی برخورد رخ میدهد و در نتیجه هر کامپیوتر مدت زمانی را منتظر مانده و سپس مجدداً داده های خود را روی کابل شبکه ارسال میکند. به هر حال تاخیر به علت برخورد و فرستادن دوباره اطلاعات بسیار کم است و اثر چندانی بر روی سرعت انتقال در شبکه ندارد. پروتکل اترنت توسط توپولوژی های خطی، ستاره ای و درختی پذیرفته شده است. داده ها روی کابل های زوج به هم تابیده هم محور یا فیبرنوری ، با سرعت 10 Mbps1انتقال مییابند.
پروتکل Fast Ethernet(کهکشان کامپیوتر تعمیر لپ تاپ در محل ، خدمات کامپیوتر در محل)
برای افزایش سرعت انتقال داده ها روی شبکه، پروتکل اترنت توسط استاندارد جدیدی توسعه داده شده است که سرعت 100Mbps را پشتیبانی میکند این پروتکل به وسیله ی گران قیمتی بنام متمرکز کننده (Hub) نیاز دارد. علاوه بر آن، وجود کابل های زوج به هم تابیده دسته پنج (CAT-5)1 یا فیبرنوری در این پروتکل ضروری است. اترنت سریع در مدارسی که جدیداً سیم کشی شده اند رواج یافته است.
پروتکل Gigabit Ethernet
پیشرفت جدید در استاندارد اترنت پروتکلی است که سرعت انتقال داده ها در آن 1Gbps2 میباشد. این استاندارد در حال حاضر برای ستون فقرات شبکه (شاهراه انتقال اطلاعات) استفاده میشود. در آینده به احتمال زیاد برای اتصالات مابین ایستگاه کاری و سرور استفاده خواهد شد. این استاندارد با هر دو کابل فیبرنوری و مسی بکار برده میشود.
پروتکل LocalTalk
یک پروتکل شبکه است که توسط کامپیوترهای Apple توسعه یافته است. روش استفاده شده در این پروتکل نامیده میشود CSMA/CA (Carrier Sense Multiple Access with Collision Avoidance)که در هر کامپیوتر قبل از ارسال داده ها قصد خود را اعلام کرده و آنگاه به مخابره داده ها مبادرت میکند. سیستم عاملMacintosh بدون نیاز به نرم افزار اضافی، اجازه تشکیل شبکه نظیر به نظیر را میدهد که با افزودن نسخه سرور نرم افزار Apple Share یک شبکه سرویس دهنده/ سرویس گیرنده ایجاد میشود. این پروتکل برای توپولوژی های خطی، ستاره ای یا درختی با استفاده از کابل زوج به هم تابیده، پذیرفته شده است ایراد اصلی توپولوژی Local Talk سرعت آن است که فقط 3kbps 230 میباشد.
پروتکل Token Ring (حلقه ی علامت)
این پروتکل توسطIBM در نیمه 1980 ایجاد شده است. روش دستیابی بر اساس گیرانداختن علامت گذرنده میباشد. بدین معنی که در یک حلقه مجازی و منطقی، نشانه و علامت (Token) از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر عبور میکند. بدین ترتیب یک سیگنال الکتریکی دور حلقه شبکه حرکت میکند. اگر کامپیوتری اطلاعاتی برای انتقال نداشته باشد براحتی نشانه را از خود عبور میدهد. ولی اگر بخواهد انتقال اطلاعات انجام دهد، داده خود را به Token (علامت) وصل میکند، سپس آن نشانه دور حلقه میچرخد تا به کامپیوتری که باید آن را دریافت کند برسد. این پروتکل با سرعتی حدود Mbps4 تا 16 mbpsعمل میکند. به علت افزایش محبوبیت اترنت، استفاده از توکن رینگ در محیط مدرسه کاهش یافته است.
پروتکل Fiber Distributed Data Interface) FDDI)
پروتکلی است که برای به هم پیوستن دو یا چند LAN از فاصله های بسیار دور استفاده میشود. روش دستیابی در این پروتکل بر اساس گذر علامت (Token-passing) میباشد. FDDI از یک حلقه دوتایی فیزیک استفاده میکند. انتقال روی یکی از حلقه ها انجام میگیرد و چنانچه در حلقه اول قطعی صورت بگیرد سیستم بطور اتوماتیک اطلاعات را روی حلقه دوم جابجا کرده و حلقه ی کاملاً جدیدی ایجاد میکند. مزیت عمده FDDI سرعت آن است که روی فیبرنوری Mbps 100 میباشد.
پروتکل Asynchronous Transfer Mode) ATM)
پروتکلی است که انتقال اطلاعات را با سرعت Mbps 155 یا بالاتر انجام میدهد. ATM انتقال اطلاعات را دربسته های کوچک با اندازه ثابت انجام میدهد. در حالی که بقیه پروتکل ها بسته هایی با طول متفاوت انتقال میدهند. این پروتکل رسانه های مختلفی مثل ویدیو، صدا و تصویر را پشتیبانی میکند.ATM توپولوژی ستاره ای را بکار میگیرد که میتواند با فیبرنوری به خوبیِ کابل زوج به هم تابیده کارکند. ATM اغلب برای به هم پیوستن دو یا چند LAN بکار میرود. همچنین توسط (Internet Service Provider) ISP جهت دسترسی پرسرعت به اینترنت بکار می رود. برای موثرتر شدن بیشتر ATM از آن برای ساختن LAN های پرسرعت استفاده خواهد شد.
پروتکل کنترل انتقال / پروتکل اینترنت
پروتکل فوق شامل چهار سطح است که عبارتند از:(کهکشان کامپیوتر تعمیر لپ تاپ در محل ، خدمات کامپیوتر در محل)
الف – سطح لایه کاربرد ” Application “
ب – سطح انتقال ” Transporter”
ج – سطح اینترنت ” Internet”
د – سطح شبکه “”Network
از مهمترین ومشهورترین پروتکل های مورد استفاده در شبکه اینترنت است این بسته نرم افزاری به اشکال مختلف برای کامپیوتر ها وبرنامه ها ی مختلف ارائه میگردد. Tcp/ip از مهمترین پروتکل های ارتباطی شبکه در جهان تلقی میشود ونه تنها برروی اینترنت وشبکه های گسترده گوناگون کاربرد دارد، بلکه در شبکه های محلی مختلف نیز مورد استفاده قرار میگیرد و در واقع این پروتکل زبان مشترک بین کامپیوتر ها به هنگام ارسال و دریافت اطلاعات یا داده میباشد. این پروتکل به دلیل سادگی مفاهیمی که در خود دارد اصطلاحا به سیستم باز مشهور است ، برروی هر کامپیوتر وابر رایانه قابل طراحی وپیاده سازی است. از فاکتورهای مهم که این پروتکل به عنوان یک پروتکل ارتباطی جهانی مطرح میگردد، به موارد زیر می توان اشاره کرد .
1 – این پروتکل در چار چوب UNIX Operating System ساخته شده وتوسط اینترنت بکار گرفته میشود.
2 – برروی هر کامپیوتر قابل پیاده سازی میباشد.
3 – بصورت حرفه ای در شبکه های محلی وگسترده مورد استفاده قرار میگیرد.
4 – پشتیبانی از مجموعه برنامه ها وپروتکل های استاندارد دیگر چون پروتکل انتقال فایل (file transfer protocol)” FTP ” وپروتکل دو سویه ” Point to point Protocol = PPP ” .
بنیاد واساس پروتکل Tcp/ip آن است که برای دریافت و ارسال داده ها یا پیام پروتکل مذکور ؛ پیام ها وداده ها را به بسته های کوچکتر وقابل حمل تر تبدیل میکند ، سپس این بسته ها به مقصد انتقال داده میشود ودر نهایت پیوند این بسته ها به یکدیگر که شکل اولیه پیام ها وداده ها را بخود میگیرد ، صورت میگیرد.
یکی دیگر از ویژگی های مهم این پروتکل قابلیت اطمینان آن در انتقال پیام هاست یعنی این قابلیت که به بررسی وبازبینی بسته ها ومحاسبه بسته های دریافت شده دارد. در ضمن این پروتکل فقط برای استفاده در شبکه اینترنت نمیباشد. بسیاری از سازمان وشرکت ها برای ساخت وزیر بنای شبکه خصوصی خود که از اینترنت جدا میباشد نیز در این پروتکل استفاده میکنند.
پروتکل سیستم ورودی وخروجی پایه شبکه ” Net Bios = System Network basic input/ output ” واسطه یا رابطی است که توسط IBM بعنوان استانداردی برای دسترسی به شبکه توسعه یافت . این پروتکل داده ها را از لایه بالاترین دریافت کرده وآنها را به شبکه منتقل میکند. سیستم عاملی که با این پروتکل ارتباط برقرار میکند سیستم عامل شبکه (network opration system)”NOS” نامیده میشود کامپیوتر ها از طریق کارت شبکه خود به شبکه متصل میشوند. کارت شبکه به سیستم عامل ویژه ای برای ارسال اطلاعات نیاز دارد. این سیستم عامل ویژه را Net BIOS مینامند که در حافظه ROM کارت شبکه ذخیرهشد است.
Net BIOS همچنین روشی را برای دسترسی به شبکه ها با پروتکل های مختلف مهیا میکند . این پروتکل از سخت افزار شبکه مستقل است . این پروتکل مجموعه ای از فرامین لازم برای در خواست خدمات شبکه ای سطح پایین را برای برنامه های کاربردی فراهم میکند تا جلسات لازم برای انتقال اطلاعات در بین گره ها ی یک شبکه را هدایت کنند.
در حال حاضر وجود ” Net BIOS Net BEUI= Net BIOS Enhansed User Interface” امتیازی جدید میدهد که این امتیاز درواقع ایجاد گزینه انتقال استاندارد است و Net BEUI در شبکه های محلی بسیار رایج است. همچنین قابلیت انتقال سریع داده ها را نیز دارد . اما چون یک پروتکل غیر قابل هدایت است به شبکه های محلی محدود شده است.
امیدواریم مقاله آموزشی انواع پروتکل های شبکه و کارایی آنها برای کاربران گرامی مفید واقع شده باشد.